Lezing 06/11: De (ir)rationele mens: over wetenschap, pseudowetenschap en de menselijke geest

Posted on by
Beantwoorden

Lezing 6-11-2018_Stefaan

De menselijke kwetsbaarheid voor pseudowetenschappelijke onzin lijkt geen grenzen te kennen. Talloze mensen geloven in het bestaan van UFO’s en geesten, denken dat een bovennatuurlijk wezen de wereld heeft geschapen of zijn ervan overtuigd dat suikerbolletjes een genezend effect hebben. Toch slagen mensen er ook in om complexe wetenschappelijke ideeën zoals de kwantummechanica en de evolutietheorie te bedenken. Hoe kan de mens zowel irrationeel als rationeel zijn? Het antwoord op deze vraag ligt bij de menselijke geest, een wonderlijk complex product van evolutie door natuurlijke selectie. Maar wat is precies de rol van de menselijke geest in de ontwikkeling van zowel wetenschap als pseudowetenschap? En wat zijn de gevolgen voor ons begrip van (ir)rationaliteit?

Stefaan Blancke (° 1976), winnaar van de Prijs Lucien De Coninck 2018, is als filosoof verbonden aan de universiteiten van Gent en Tilburg, waar hij geschiedenis van de wijsbegeerte, wetenschaps- en bewustzijnsfilosofie doceert. In 2011 doctoreerde hij op basis van een multidisciplinaire studie van het creationisme in Europa. Vandaag verricht Blancke onder meer onderzoek naar de verspreiding van pseudowetenschappen en de ontwikkeling van wetenschap vanuit een cognitief en evolutionair perspectief. Blancke publiceerde meerdere artikelen in wetenschappelijke tijdschriften waaronder Theoria, Journal of the American Academy of Religion en Evolutionary Anthropology en is co-redacteur van de bundels Creationism in Europe (Johns Hopkins UP, 2014) en Perspectives on Science and Culture (Purdue UP, 2018).  Daarnaast schreef hij artikelen voor populair-wetenschappelijke tijdschriften waaronder Wonder en is Gheen Wonder,  EOS Magazine, en Scientific American en publiceerde hij informatieve boekjes over de evolutietheorie (Luster, 2009) en het creationisme (ASP, 2017).

 

Datum:
6 November 2018.

Verloop:
Welkom vanaf 19:30.
Aanvang lezing: 20:00
Einde: 21:30

Het FLDC zorgt voor een hapje en een drankje achteraf.

Plaats:
Geuzenhuis (Zuilenzaal)
Kantienberg 9
9000 Gent

Inkom:
5€ voor niet-leden.
Gratis voor leden FLDC en studenten.

Inschrijving:
Verplicht, via een mailtje naar fondsluciendeconinck@gmail.com

Lezing 20/10: Van Oerknal tot het Aardse Leven

Posted on by
Beantwoorden

Lezing 20-10-2018_Moors

Het leven op Aarde is voor ons een alles behalve buitengewoon fenomeen: we zien overal om ons heen mensen, dieren en planten, en we zijn er ons van bewust dat het in onze omgeving ook krioelt van microscopische levensvormen. En toch is het leven heel bijzonder. Biologen weten nog steeds niet hoe het leven precies ontstond op Aarde. Of het van buitenaf werd geïmporteerd en of er überhaupt leven bestaat elders in het heelal.

We zijn er intussen wel van overtuigd dat leven met evolutie te maken heeft, en we weten ook dat ons heelal een evolutie heeft doorgemaakt van net geen 13,8 miljard jaar.
Via grote telescoopprojecten zijn astronomen erin geslaagd om complexe organische moleculen te ontwaren tussen de sterren, en we hebben ook zicht op de aanmaak van elementen via het proces van evoluerende en zelfs exploderende sterren.

Maar hoe zit dit alles in mekaar? Wat is het verband tussen de evolutie van het heelal en de sterren en het ontstaan van leven op onze planeet? En wat mogen we verwachten van de zoektocht naar buitenaards leven?

Hugo Moors studeerde in 1985 af als industrieel ingenieur kernenergie. Zo’n 20 jaar later kroop hij opnieuw achter de schoolbanken van de KULeuven, om er in 2007 succesvol af te studeren als bio-ingenieur Cel & gen Biotechnologie.
Zijn werk als geo-microbioloog, verbonden aan de afdeling microbiologie van het SCK•CEN te MOL, stelde hem in staat inzichten te verwerven over hoe het aardse leven zou kunnen ontstaan zijn, vertrekkende van de Oerknal. Via lezingen wil hij deze inzichten delen met een breder publiek.

Datum:
20 Oktober 2018.

Verloop:
Welkom vanaf 14:00, met koffie of thee.
Aanvang lezing: 14:30
Einde: 17:00

Koffie en thee worden voorzien tijdens de verwelkoming en de pauze.
Het FLDC zorgt ook voor een drankje achteraf.

Plaats:
Geuzenhuis (Zuilenzaal)
Kantienberg 9
9000 Gent

Inkom:
5€ voor niet-leden.
Gratis voor leden FLDC en studenten.

Inschrijving:
Verplicht, via een mailtje naar fondsluciendeconinck@gmail.com

Studienamiddag 02/06: Evolutie, wetenschap en religie: inzichten uit de cognitieve psychologie

Posted on by
Beantwoorden

Universiteit Gent en het Fonds Lucien De Coninck nodigen u graag uit op de studienamiddag “Evolutie, wetenschap en religie: inzichten uit de cognitieve psychologie.” De activiteit gaat door op zaterdag 02/06, om 15u in het Liberaal Archief.

We bieden u twee lezingen (in het Engels) aan door internationale experten in de cognitieve en evolutionaire psychologie: cognitief psychologe Deb Kelemen en filosoof John Teehan. Zij werpen hun licht op de cognitieve obstakels die het verwerven van wetenschappelijke kennis in het algemeen en de evolutietheorie in het bijzonder in de weg staan, en op de relatie tussen wetenschap en religie.

Deb Kelemen is een wereldvermaarde psychologe verbonden aan de universiteit van Boston. Haar onderzoek spitst zich toe op de cognitieve obstakels die een goed begrip van wetenschap in het algemeen en de evolutietheorie in het bijzonder in de weg staan. Ze is de directeur van het Child Cognition Lab, publiceerde in talrijke wetenschappelijke tijdschriften waaronder Cognition en Child Development, en is auteur van het recent verschenen kinderboek over de evolutietheorie How the piloses evolved skinny noses. In haar lezing zal ze bespreken hoe onderzoek in de cognitieve psychologie een licht werpt op het verwerven en begrijpen van wetenschappelijke ideeën waaronder de evolutietheorie.

Professor John Teehan is als filosoof verbonden aan Hofstra University. In 2010 publiceerde hij het boek In the name of God. The evolutionary origins of religious ethics and violence, waarin hij een evolutionair psychologische analyse maakt van morele religies en religieus geweld. Hij zal spreken over wat de cognitieve wetenschappen ons kunnen vertellen over de relatie tussen wetenschap en religie. Hoewel een evolutionaire, cognitieve benadering de waarheidsclaims van religieuze overtuigingen ondermijnt, helpt ze ons ook te begrijpen dat religies in de eerste plaats dienen als morele wereldbeelden. Maar ook wetenschap vormt voor veel mensen een moreel wereldbeeld. De implicaties van een dergelijke visie op de relatie tussen wetenschap en religie komen aan bod.

Datum: Zaterdag 2 juni 2018

14u30: verwelkoming met koffie en thee
15u-17u: lezingen
17u-18u: receptie

Plaats: Liberaal Archief, Kramersplein 23, 9000 Gent

Toegang is gratis

Inschrijven is verplicht, via een mailtje naar st.blancke@gmail.com

22/04: Uitreiking Prijs Lucien De Coninck 2018

Afbeelding

Beantwoorden

De voorzitter en leden van de Raad van Bestuur van het Fonds Lucien De Coninck en van De Maakbare Mens hebben de eer en het genoegen u uit te nodigen
op de uitreiking van:

Prijs Lucien De Coninck 2018
humane wetenschappen en ethiek
toegekend aan Stefaan Blancke

Prijs De Maakbare Mens 2018
toegekend aan Hetty Helsmoortel
Doctor in de Gezondheidswetenschappen,
kankeronderzoeker en wetenschapscommunicator

De prijsuitreiking gaat door in de Zuilenzaal van het Geuzenhuis, Kantienberg 9, Gent. De zaal is vlot bereikbaar met bussen 55 – 57 – 58 en 70 – 71 – 72 – 73 – 74 – 76 – 77 van zowel station Gent-Sint-Pieters als station Gent-Dampoort, afstappen aan halte ‘Muinklaan’. Kom je met de wagen, kan je parkeren in de ondergrondse parking van het Sint-Pietersplein.

Klik hier voor de uitnodiging.

Vooraf inschrijven via info@demaakbaremens.org of 03/205 73 10
De plaatsen zijn beperkt, dus schrijf je tijdig in!

 

14/05: Griet Vandermassen interviewt Robert Cliquet

Posted on by
Beantwoorden

In maart verscheen het indrukwekkende boek Evolution Science and Ethics in the Third Millennium, door Vlaams bio-antropoloog Robert Cliquet en de Servische sociologe Dragana Avramov. De georganiseerde religies en de grote seculiere ideologieën schieten tekort om de grote uitdagingen van onze tijd aan te pakken, omdat ze te weinig rekening houden met de menselijke natuur, stellen de auteurs. Ze pleiten voor een mondiale, evolutionair gefundeerde ethiek en voor designer-evolutie: de mens moet zijn verdere evolutie bewust zelf ter hand nemen. Eugenetica, mensverbetering, reductie van de wereldbevolking tot één à drie miljard: de auteurs schuwen de taboes niet. Maar alleen zo kunnen we de toekomst van de mensheid veilig stellen en de levenskwaliteit van iedereen op deze aardkluit verhogen, argumenteren ze.

Filosofe Griet Vandermassen interviewt Robert Cliquet over deze en veel andere thema’s van het boek. Het gesprek is in het Nederlands.

Robert Cliquet is emeritus hoogleraar in Antropologie en Sociale Biologie aan de Universiteit Gent. Hij is ere-algemeen directeur van het voormalige Centrum voor Bevolkings- en Gezinsstudies (CBGS) van de Vlaamse Gemeenschap en voormalig vertegenwoordiger in de Bevolkingscommissies van de VN en de Raad van Europa.

Datum: maandag 14/05/2018, 20u.

Locatie: Geuzenhuis (Zuilenzaal), Kantienberg 9, 9000 Gent.

Inkom: gratis.

Inschrijven: via een mailtje naar fondsluciendeconinck@gmail.com

Extra: We bieden na de lezing een glas en hapjes aan.

Filosoof Stefaan Blancke wint de Prijs Lucien De Coninck 2018

Posted on by
Beantwoorden

“Alleen door pseudowetenschap goed te begrijpen kan je haar effectief bestrijden. Met die wijsheid onder de arm trekt Blancke al decennia lang ten strijde tegen het creationisme in al zijn slinkse gedaanten. Energiek maar toch geduldig, indrukwekkend deskundig maar niet zelfingenomen, zich bewust van het menselijke falen maar altijd hopend op een betere wereld met meer juiste inzichten. Kortom: een winnaar die de spirit van Lucien De Coninck geheel consequent maar toch op een eigentijdse manier uitdraagt.” Zo typeert Jan Verplaetse, ondervoorzitter van het Fonds en voorzitter van de jury, de jongste laureaat. De jury bestond uit Jean Paul Van Bendegem, Katrien De Volder, Guy Kleinblatt en Philippe Juliam. De prijsuitreiking vindt plaats op zondagmorgen 22 april 2018 in Gent. Dit in samenwerking met De Maakbare Mens.

Stefaan Blancke (° 1976) is als filosoof verbonden aan de Central European University Budapest en de Universiteit Gent, waar hij les geeft over de geschiedenis van de wijsbegeerte en de wijsgerige antropologie. In 2011 doctoreerde hij op basis van een multidisciplinaire studie van het creationisme in Europa. Vandaag verricht Blancke onder meer onderzoek naar de verspreiding van pseudowetenschappen, en dit vanuit een cognitief en evolutionair perspectief. Blancke publiceerde meerdere artikelen in wetenschappelijke tijdschriften waaronder Theoria, Trends in Plant Science, en Journal of the American Academy of Religion en is co-redacteur van de bundels Creationism in Europe (Johns Hopkins UP, 2014) en Perspectives on Science and Culture (Purdue UP, 2018).  Daarnaast schreef hij artikelen voor populair-wetenschappelijke tijdschriften waaronder Wonder en is Gheen Wonder, Scientific American en GEO Magazine en publiceerde hij informatieve boekjes over de evolutietheorie (Luster, 2009) en het creationisme (ASP, 2017).

Studienamiddag 9/12: Late abortus: kind of foetus?

Posted on by
Beantwoorden

pastedImage

 

Abortus kan in België tot 12 weken zwangerschap (of 14 weken na de laatste menstruatie) en na 6 dagen verplichte bedenktijd. De praktijk leert dat sommige vrouwen zich té laat aanmelden in het abortuscentrum zodat ze niet meer in België behandeld kunnen worden – tenzij er een aanvaardbare medische reden is (bijv. als de foetus een afwijking heeft). Als de vrouw niet de middelen heeft om de abortus in het buitenland te laten uitvoeren – in Nederland tot 22 weken, in Engeland tot 24 weken – is zij verplicht om haar zwangerschap uit te dragen. De huidige abortuswet sluit de geboorte van ongewenste kinderen dus niet uit.

Waarom trekken we deze maximumperiode niet op naar 22 weken, zoals in Nederland? Waarom denken we niet na over een uiterste limiet om abortus toe te staan? Tegenstanders betogen dat we ons zo op een hellend vlak begeven waardoor de rechten van het ongeboren kind in het gedrang komen. Voorstanders voeren aan dat we net op die manier tegemoetkomen aan de noden van vrouwen waarvoor het krijgen van een ongewenst kind een heel grote impact heeft. Spoort de huidige maximumtermijn nog wel met de ethische visie en de maatschappelijke realiteit die abortus bijna 30 jaar geleden legaal maakten? De politiek blijkt niet ongevoelig voor deze vragen. Diverse politieke partijen dienden recent een wetsvoorstel in om de abortuswet aan te passen.

Deze studienamiddag biedt geen lezingen, maar betogen van circa 20 minuten waarin de spreker standpunt inneemt en zijn of haar positie scherp onderbouwt. Ben je voor of tegen een wettelijke optrekking van de maximumtermijn voor abortus, en zo ja welke limiet lijkt je dan verdedigbaar? Deze centrale discussievraag stellen we aan zowel voor- als tegenstanders van een mogelijke uitbreiding: ethici, juristen, psychosociale consulenten, artsen, gynaecologen en politici. Na elk betoog krijgt het publiek enkele minuten de gelegenheid om louter informatieve vragen te stellen. In een afsluitend debat worden de verschillende opinies met elkaar geconfronteerd onder leiding van een moderator.

Datum:

9 december 2017 tussen 14u en 17u

Plaats:

Liberaal Archief, Kramersplein 23, 9000 Gent

Toegangsprijs:

5 euro (voor niet-leden). Gratis voor leden en studenten.
Gratis drankje en hapje achteraf

Inschrijven is verplicht, via een mailtje naar fondsluciendeconinck@gmail.com

Toegezegde sprekers:

Lut Daniëls (abortuscentrum Gent), Ellen Roets (UZ Gent), Freddy Mortier (UGent), Thierry Vansweevelt (UAntwerpen), Evita Willaert (Groen)

Moderator: Jan Verplaetse (UGent)

Lezing 16/10: “Celdood: de ontdekking van een biologisch raadsel”

Posted on by
Beantwoorden

keep quiet!it's a surprise!

Graag nodigen we u uit op de lezing van Peter Vandenabeele: “Celdood: de ontdekking van een biologisch raadsel”, georganiseerd door het Fonds Lucien De Coninck.
De lezing gaat door op maandag 16 oktober 2017 om 20u in het Geuzenhuis (Zuilenzaal).

Elke seconde sterven in ons lichaam 1 miljoen cellen. Deze dode cellen worden opgeruimd en gerecycleerd. Zonder celdood zijn levende wezens ten dode opgeschreven. Intussen ontrafelen biologen de achterliggende mechanismen. Ook werd snel duidelijk dat deze processen een cruciale rol spelen bij de talrijke ziekten. Te veel celdood leidt tot neurodegeneratieve ziekten, te weinig celdood tot kanker. In deze lezing gaan we ook in op het verband tussen celdood en verouderingsprocessen. Het begrijpen en sturen van deze processen en verbanden zijn essentieel voor de geneeskunde van de toekomst, maar ook voor een gezonde oude dag.

Peter Vandenabeele is moleculair bioloog aan het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) en verbonden aan de Universiteit Gent (UGent). Hij werkte mee aan circa 340 artikels, die meer dan 33000 keer werden geciteerd. Hij kreeg in 2015 de prestigieuze 5-jaarlijkse FWO Excellentieprijs en is houder van de prestigieuze Methusalem beurs. Hij was voorzitter van de European Cell Death Organization (ECDO).


Datum: maandag 16/10/2017, 20u.

Locatie: Geuzenhuis (Zuilenzaal), Kantienberg 9, 9000 Gent.

Inkom: studenten, leden en 65+: gratis – anderen: 5 euro (ter plekke)

Extra: We bieden na de lezing een glas aan.

Presentatie Essay 6/04: “Er was eens. Over de mens als vertellende aap” – Johan Braeckman

Posted on by
Beantwoorden

We hopen u te mogen verwelkomen op donderdag 6 april 2017 om 20uur in VOS Coffee & Tea, Zwijnaardsesteenweg 6, 9000 Gent.

braeckman-er-was-eens
Verhalen, betoogt Johan Braeckman, zijn onlosmakelijk verbonden met de mens. Over de hele wereld vertellen mensen elkaar verhalen. Het is een van onze meest karakteristieke eigenschappen. We kunnen ons de mensheid niet voorstellen zonder haar verhalend vermogen. De mens heeft een onweerstaanbare drang om verhalen te aanhoren, te bedenken, te consumeren en te verspreiden. Wat mag daarvan de reden zijn? Waar gaan die verhalen over? Zoeken we troost en ontspanning in verhalen, of is er meer aan de hand?

 

Over de nieuwe uitgave praat de auteur met RONALD SOETAERT Professor emeritus, was tot vorig jaar verbonden aan de vakgroep Onderwijskunde en de onderzoeksgroep Cultuur & Educatie aan de Universiteit Gent.

De toegang is gratis. Vanwege de te verwachten belangstelling en de beperkte ruimte verzoeken wij u ons van uw komst op de hoogte te brengen: stuur een mailtje naar paul.luyten@walry.be of bel Boekhandel Walry 09 222 91 67.

Er was eens. Over de mens als vertellende aap is een uitgave van Confituur en uitsluitend verkrijgbaar in de Confituurboekhandels (www.confituurboekhandels.be), het boekje telt 48 pagina’s, softcover en kost slechts 4,95 euro.

Klik hier voor meer informatie over de avond.

1/04: Studienamiddag “Ex”-

Posted on by
Beantwoorden

Zaterdag 1 april vindt in het Liberaal Archief (Kramersplein 23, Gent) een studienamiddag plaats over de vraag wat het betekent om “ex-” te zijn, meer bepaald ex-lid van een – in meer of mindere mate – dogmatische of starre ideologische, politieke of religieuze groepering (bv. een sekte, een radicale politieke beweging, maar evenzeer een stroming binnen een wereldgodsdienst die de vrijheid van denken belemmert).

 

Met deze studienamiddag willen we meer inzicht krijgen in de manieren waarop mensen die tot dergelijke groepen behoren, of de ideologie ervan aanhangen, vrijer kunnen denken en zich kunnen losmaken van de groepsdruk en de intellectuele belemmeringen. Hoe ontstaat de twijfel? Wat zijn de moeilijkheden die men ondervindt wanneer men er uit wil stappen? Wat kan de samenleving en hulpverlening doen?

 
Op het programma staan lezingen en getuigenissen van onder meer de volgende sprekers:
  • Etienne Vermeersch (ex-katholiek)
  • Anja Hermans (ex-Animal Liberation Front)
  • Lieven Pauwels (criminoloog UGent)
  • Johan Detraux (psycholoog, ex-sektelid)
  • Olivier Faelens (voorzitter Studie- en adviesgroep sekten vzw)
  • Johan Braeckman (filosoof UGent)
  • Rudi Vranckx (onder voorbehoud)
  • mogelijke anonieme getuigenissen
 
Praktisch
Liberaal Archief
Kramersplein 23
9000 Gent
13:30u: deuren en kassa open, ontvangst met koffie
14:00u: begin
17:30u: voorzien einde, aansluiting receptie
Inkom: € 5, betalen ter plekke.
 
Met vriendelijke groeten & hopelijk tot op 1 april,

de organisatoren van de studienamiddag Ex-
(i.s.m. het Fonds Lucien De Coninck en het Liberaal Archief)