Categorie archief: Geen categorie

13-11: De kracht van TWEE – Nieuwe inzichten dank zij tweelingstudies – Lezing door Eline Meireson.

Posted on by
Beantwoorden

Ontdek hoe een databank, uniek in de wereld, ons kan helpen om inzicht te krijgen in de rol die de genetische aanleg en de omgevingsinvloeden spelen bij de ontwikkeling van bepaalde ziekten en ons gedrag.

We hebben het over het Oost-Vlaams Meerlingenregister. Sinds 1964 worden hierin gegevens bijgehouden van alle meerlingen, geboren in Oost-Vlaanderen. Wat dit register uitermate interessant maakt voor wetenschappelijk onderzoek, is de aanwezigheid van placenta biopten. Hieruit kunnen namelijk genetische merkers gehaald worden.

Het beheer van de gegevens en de coördinatie met de lopende studieprojecten gebeurt door het Fonds TWINS, onderdeel van de onderzoeksgroep “Verloskunde en Prenatale Diagnostiek” aan het UZ Gent.

Tijdens de lezing komen we meer te weten over de werking van dit fonds en enkele projecten die gebruik maken van deze schat aan informatie.

De spreekster zal ons laten zien hoe onderzoek naar tweelingen ons helpt om gezondheid in een breder perspectief te plaatsen. Ze heeft beloofd om een aantal verrassende inzichten, uit recent onderzoek naar meerlingen, met ons delen.

Thema’s als geboortegewicht, gedrag en cognitieve ontwikkeling komen aan bod en we bekijken hoe deze en externe factoren elkaar onderling beïnvloeden.

Eline Meireson is Master in de Biomedische Wetenschappen.

Ze is de Project coördinator van het Fonds TWINS. Daarbij treedt ze op als aanspreekpunt voor alle deelnemende centra en onderzoekers, en staat ze in voor de dagelijkse werking ervan.

Als Assistent aan de vakgroep “Structuur en Herstel van de mens” – UGent, doet ze onderzoek naar de geboorte-uitkomsten van meerlingen en naar diagnostische tools die het welzijn van de foetus tijdens een meerlingzwangerschap bevorderen.

Datum:
13 november 2025.

Verloop van de avond:
Welkom vanaf 19:30.
Aanvang lezing: 20:00
Einde lezing: omstreeks 21:30

Daarna is er gelegenheid tot nakaarten met een drankje.

Plaats:
VC Geuzenhuis (Zuilenzaal)
Kantienberg 9
9000 Gent

Inkom:
5€ voor niet-leden.
Gratis voor leden FLDC en studenten.

Inschrijving:

Registratie kan met een mailtje naar fondsluciendeconinck@gmail.com

Deze activiteit wordt georganiseerd met de steun van het Humanistisch Verbond.

27-03: Ons Brein als flexibele GPS – Lezing door Hanna den Bakker

Posted on by
Beantwoorden

In ons dagelijks leven passen we ons continue aan aan onze omgeving. Is de gekende weg afgesloten, dan nemen we een andere route. Gaat het regenen, dan pakken we een paraplu, of gaan we toch liever met de auto.
Voor personen die lijden aan neurologische stoornissen, zoals Alzheimer dementie of een stoornis in het autistisch spectrum, is het echter veel moeilijker om met verandering om te gaan en zich aan te passen aan nieuwe situaties.

Het is bekend welke hersengebieden belangrijk zijn voor deze cognitieve flexibiliteit. Maar hoe doen onze hersenen dat exact? En hoe kunnen we, door het uitlezen van individuele neurale signalen, zien wat onze hersencellen dan aan het doen zijn?
Tijdens haar doctoraatsonderzoek, uitgevoerd met ratten, vond Hanna specifieke patronen van hersenactiviteit die dit flexibel omgaan met verandering mogelijk maken.

Wil je iets meer te weten komen over het adaptatievermogen van ons brein en hoe testen met ratten ons kunnen helpen om hierin meer inzicht te verwerven, kom dan zeker luisteren.

Hanna den Bakker is onze laureate van de Prijs Lucien de Coninck 2024.

Ze behaalde haar master “neuroscience and cognition” aan het Universitair Medisch Centrum Utrecht.
In 2023 werd ze doctor in de Psychologie aan het instituut Neuro-Electronics Research Flanders, op basis van haar onderzoek naar de rol die de interactie tussen de hippocampus en de prefrontale cortex speelt bij onze cognitieve flexibiliteit.

Datum:
27 Maart 2025.

Verloop van de avond:

Welkom vanaf 19:30.
Aanvang lezing: 20:00
Einde lezing: omstreeks 21:30

Daarna is er gelegenheid tot nakaarten met een drankje.

Plaats:

VC Geuzenhuis (Zuilenzaal)
Kantienberg 9
9000 Gent

Inkom:

5€ voor niet-leden.
Gratis voor leden FLDC en studenten.

Inschrijving:

Registratie kan met een mailtje naar fondsluciendeconinck@gmail.com

Met de steun van het Humanistisch Verbond.

12/02 Darwinlezing: Antisociaal gedrag door de bril van Darwin

Posted on by
Beantwoorden

dr. Ann De Buck & prof. dr. Lieven Pauwels

Op 12 februari vieren we overal ter wereld Darwindag, de geboortedag van Charles Darwin. Traditiegetrouw organiseert het Fonds Lucien De Coninck daarom op woensdag 12.02.2025 een lezing met zijn evolutietheorie in de hoofdrol.

Antisociaal gedrag door de bril van Darwin 
door
dr. Ann De Buck & prof. dr. Lieven Pauwels

De evolutietheorie biedt ons een unieke bril om naar sociaal gedrag te kijken en te proberen dit te begrijpen.

We denken graag dat ons gedrag vooral voortkomt uit bewuste keuzes, maar onderschatten daarbij de rol die intuïties en emoties kunnen spelen. Denken we wat juist is, of voelen we het? En wat betekent dit voor onze gedrag?

Hoe komt het dat we vaak verontwaardigd of boos worden wanneer anderen de regels overtreden? Waarom voelen we een afkeer bij het horen van een afschuwelijke misdaad? Diepgewortelde overlevingsmechanismen, ontwikkeld in de loop van onze evolutionaire geschiedenis, blijken nog voortdurend een invloed te hebben op onze reacties en ons gedrag. Zo zijn we instinctief geneigd om de wereld op te delen in “wij” en “zij”, wat uiteindelijk kan leiden tot antisociaal gedrag, via kliekvorming en xenofobie.

Een evolutionaire kijk, gebaseerd op inzichten uit de biologie, de psychologie en de sociologie, biedt de mogelijkheid om zowel onze beste als onze slechtste gedragingen beter te begrijpen.  De sprekers laten aan de hand van praktische voorbeelden zien hoe deze inzichten ons helpen om de complexiteit en diversiteit van antisociaal gedrag te verklaren. Ze leggen uit hoe eeuwenoude intuïties ons gedrag nog steeds beïnvloeden en hoe we ons hiervan beter bewust kunnen worden.

Dr. Ann De Buck is doctor-assistente Criminologische Wetenschappen aan de Faculteit Recht en Criminologie van de UGent. Haar onderzoek focust op de rol van morele emoties en morele normen ter verklaring van antisociale gedragskeuzes.

Prof. dr. Lieven Pauwels is hoogleraar Criminologische Wetenschappen aan de Faculteit Recht en Criminologie van de UGent. Hij onderzoekt voornamelijk de wisselwerking tussen individu, omgeving en antisociaal gedrag.
Hij doceert onder meer biologische antropologie en etiologische criminologie.

Datum:
12 februari 2025.

Verloop:
Welkom vanaf 19:30.
Aanvang lezing: 20:00
Einde: omstreeks 21:00

Daarna kan nog nagepraat worden met een drankje.

Plaats:
VC Geuzenhuis (Zuilenzaal)
Kantienberg 9
9000 Gent

Inkom:
5€ voor niet-leden.
Gratis voor leden FLDC, HV en studenten.

Inschrijving:
Graag vooraf inschrijven op

RESERVEER PLAATS

1/10 – Lezing: Ons brein als flexibele GPS – dr. Hanna den Bakker.

Posted on by
Beantwoorden

Mensen hebben een intrinsiek vermogen voor navigatie en het aanleren van nieuwe routes. Wanneer een route heel bekend is, kun je naar punt B navigeren zonder er bewust over na te denken. Onderzoek heeft uitgewezen dat dit grotendeels kan worden toegeschreven aan de hippocampus.

Tijdens het volgen van een traject vertonen de cellen in de hippocampus patronen van activiteit die overeenstemmen met de specifieke locaties. Op die manier fungeren ze als een GPS die bijhoudt waar je bent. De consolidatie van de route in het geheugen gebeurt door de zogenaamde “hippocampale replay”, waarbij, achteraf en in versneld tempo, dezelfde cellen opnieuw actief zijn in dezelfde volgorde.

Wanneer een geleerde route niet langer relevant is, na een verhuizing bijvoorbeeld, kunnen we maar beter leren om de vroeger relevante signalen te negeren en naar een nieuwe locatie te navigeren. Voor de overname van de automatische piloot en het bewust her programmeren van een nieuwe route wordt een beroep gedaan op de vaardigheden van de mediale prefrontale cortex. Daarbij is een vlotte interactie met de hippocampus van groot belang.

Tijdens haar doctoraatsonderzoek, uitgevoerd met ratten, vond Hanna specifieke patronen van hersenactiviteit in de hippocampus en de mediale prefrontale cortex die dit flexibel ruimtelijk leren mogelijk maken.

Wil je iets meer te weten komen over het adaptatievermogen van ons brein en hoe testen met ratten ons kunnen helpen om hierin meer inzicht te verwerven, kom dan zeker luisteren.

Hanna den Bakker is onze laureate van de Prijs Lucien de Coninck 2024.

Ze behaalde haar master “neuroscience and cognition” aan het Universitair Medisch Centrum Utrecht.

In 2023 werd ze doctor in de Psychologie aan het instituut Neuro-Electronics Research Flanders, op basis van haar onderzoek naar de rol die de interactie tussen de hippocampus en de prefrontale cortex speelt bij onze cognitieve flexibiliteit.

Datum:

1 Oktober 2024.

Verloop van de avond:

Welkom vanaf 19:30.
Aanvang lezing: 20:00
Einde lezing: omstreeks 21:30

Daarna zorgt het FLDC nog voor een hapje en een drankje.

Plaats:

VC Geuzenhuis (Zuilenzaal)
Kantienberg 9
9000 Gent

Inkom:

5€ voor niet-leden.
Gratis voor leden FLDC en studenten.

Inschrijving:

Registratie kan met een mailtje naar fondsluciendeconinck@gmail.com

De Laureate van de Prijs Lucien De Coninck 2024 is dr. Hanna den Bakker

Posted on by
Beantwoorden

De jury oordeelde dat het onderzoek van de laureate naar de materiële basis van de menselijke psyche qua onderwerp mooi past binnen de geest van Lucien De Coninck. Daarbij was de jury ook sterk onder de indruk van haar maatschappelijke inzet. Ze beschreef dr. den Bakker als een voorbeeld en kende haar daarom unaniem de Prijs Lucien De Coninck 2024 toe.

De uitreiking vindt plaats op zondag 28 april in het VC Geuzenhuis te Gent.

Al van jongs af aan engageerde Hanna zich in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Van zodra ze oud genoeg was nam ze talloze oppasbanen en verzorgerposities aan voor kinderen met autismespectrumstoornis en andere verstandelijke beperkingen. Ook gedurende haar studie bleef ze haar avonden en weekends hieraan besteden.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat ze koos voor een opleiding en carrière in de neurowetenschappen. Ze behaalde haar bachelor aan de Universiteit Utrecht en bracht vervolgens 6 maanden door in een klein dorpje in Kenia, om er Engels en wiskunde te geven op een plaatselijke basisschool. Daarna keerde ze terug naar Nederland, om er haar master Neuroscience and Cognition te behalen aan het Universitair Medisch Centrum Utrecht.

Tijdens die 6 maanden in Kenia zette Hanna zich in om de levenskwaliteit van haar studenten en hun gezinnen te verbeteren, door het opzetten van duurzame projecten in samenwerking met een door Nederland en de VS gefinancierde instantie. Dankzij deze financiële (leningen voor inkomen genererende initiatieven) en materiële (zoals schoolmateriaal, uniformen en maandverbanden) steun, kregen de kinderen een kans op onderwijs.

Tijdens haar masteropleiding werkte ze in drie laboratoria, UMC Utrecht, Stanford en Chapel Hill, waar ze zich toelegde op het detecteren van voorspellende indicatoren van cognitieve stoornissen. Zo schreef ze o.a. een grafische gebruikersinterface voor het analyseren en bijhouden van het delta ritme van patiënten met het Angelman-syndroom, een software die nog steeds gebruikt wordt bij drie instellingen in de VS en Nederland.

Haar doctoraat behaalde Hanna aan de KU Leuven, bij het instituut Neuro-Electronics Research Flanders. Daar verdiepte ze zich in de cognitieve flexibiliteit van de hersenen. Veel stoornissen worden gekenmerkt door een tekort aan cognitieve flexibiliteit. Dit is misschien wel het meest opvallend bij autismespectrumstoornissen, waar het volharden van gedrag en het onvermogen om zich aan te passen aan nieuwe situaties zeer evident is. Hanna’s PhD-project omvatte fundamenteel onderzoek naar hoe neurale signalen in de hippocampus en de mediale prefrontale cortex ten grondslag liggen aan cognitieve flexibiliteit in een neurotypische situatie.

In afwachting van een kans op verder postdoctoraal onderzoek helpt Hanna ondertussen haar man bij het opzetten van een start-up in Kenia, die betaalbare beenprotheses wil maken voor geamputeerde patiënten in ontwikkelingslanden.

18/12 – Boekvoorstelling ism Skepp, Kwintessens, HV Gent, VC Geuzenhuis en ASP: Cannabis als Medicijn – Patrik Vankrunkelsven

Posted on by
Beantwoorden

Volkeren over de hele wereld gebruikten duizenden jaren lang cannabis bij allerlei ziektebeelden. In de vorige eeuw geraakte het als geneesmiddel echter uitgerangeerd.

Sinds enkele jaren is cannabisolie plots weer een hype en lijkt het een wondermiddel tegen allerlei kwaaltjes. Het zou zelfs helpen bij ernstige aandoeningen. Maar wat zit er in de olie die je kan kopen in cannabisshops of op het internet? Wat is het verschil tussen CBD en THC? Is er wetenschappelijk bewijs dat cannabis werkt tegen kanker, bij chronische pijn, fibromyalgie, MS, epilepsie of vele andere ziekten?

In Cannabis als medicijn neemt prof. dr. Patrik Vankrunkelsven de lezer bij de hand doorheen een labyrint van duizenden wetenschappelijke publicaties om een helder inzicht te krijgen in alle aspecten van medicinale cannabis. Hoe zou het kunnen werken in ons lichaam? Hoe gebruik je het? Voor welke aandoeningen kan je enig effect verwachten?

Patrik Vankrunkelsven is sinds 2013 directeur van Cebam (Belgisch Centrum voor Evidence-Based Medicine), en was tot 2022 docent Huisartsgeneeskunde aan de KU Leuven (nu emeritus). Daarnaast is hij ook praktiserend huisarts.

Datum:

18 December 2023.
Aanvang 19:30
(onthaal 19:00)

PROGRAMMA

• Welkom en inleiding door Brecht Decoene (moraalfilosoof en publicist, bestuurslid SKEPP)
• Voorstelling boek door Patrik Vankrunkelsven
• Gesprek met Johan Braeckman (filosoof UGent), Patrik Vankrunkelsven en Wietse Wiels (neuroloog, voorzitter SKEPP)
• Boekverkoop en signeersessie; nakaarten aan de bar

Plaats:

VC Geuzenhuis (Zuilenzaal)
Kantienberg 9
9000 Gent

Inkom:

Gratis.

Inschrijving:

Inschrijven (verplicht) via deze link.

23/10 – Lezing: Op zoek naar buitenaards leven – Pieter Mestdagh

Posted on by
Beantwoorden

Eenmaal bekomen van zijn val als koning van de schepping, begon de mens zich gaandeweg af te vragen of hij dan misschien ook niet alleen was in het universum.

Met de komst van de ruimtevaart leek het antwoord binnen handbereik. De zoektocht naar buitenaards leven bleef echter lange tijd een onderneming met wisselend succes.

Onze inzichten in de processen die mogelijk tot het ontstaan van complex leven hebben geleid en onze kennis over de planeten van ons zonnestelsel, zijn zeker de laatste decennia enorm toegenomen. Toch blijven nog veel vragen onbeantwoord.

Tijdens zijn lezing overloopt Pieter Mestdagh kort welke antwoorden ondertussen al gevonden zijn en wat we in de nabije toekomst nog kunnen verwachten. Zo komen we te weten welke eigenschappen een planeet moet hebben, opdat (complex) leven er een kans maakt, en hoe uniek onze aarde op dat vlak wel is?

Waar, binnen ons Zonnestelsel, kan je nog verwachten leven te vinden? Is of was Mars een leefbare planeet? En waarom vormen de ijsmanen onze beste kans op succes in onze zoektocht? Allemaal vragen waarop je een antwoord mag verwachten.

Pieter Mestdagh is van opleiding bioloog.

Verbonden aan de UGent Volkssterrenwacht Armand Pien, coördineert hij er de activiteiten van ESERO Belgium, het internationale scholenprogramma van de ESA.

Hij verzorgt er tevens een avondcursus over Astrobiologie.

Datum:

23 Oktober 2023.

Verloop:

Welkom vanaf 19:30.

Aanvang lezing: 20:00

Einde: omstreeks 21:30

Het FLDC zorgt voor een hapje en een drankje achteraf.

Plaats:

VC Geuzenhuis (Zuilenzaal)

Kantienberg 9

9000 Gent

Inkom:

5€ voor niet-leden.

Gratis voor leden FLDC en studenten.

Inschrijving:

Registratie kan met een mailtje naar fondsluciendeconinck@gmail.com

16/06 – Lezing ism De Corridor: Wat zegt de wetenschap over voedingssupplementen? – dr. Marleen Finoulst

Posted on by
Beantwoorden

Eén op de drie Belgen slikt een voedingssupplement met als doel een gezondere levensstijl aan te nemen, ziekte te voorkomen of chronische klachten te behandelen. Aan voedingssupplementen worden tal van voordelen toegedicht, terwijl over de nadelen nauwelijks gesproken wordt. Betrouwbare onderzoeken naar de vermeende preventieve effecten van mineralen en vitaminen in voedingssupplementen ontbreken grotendeels. Het risico is reëel dat cumulatie van sommige mineralen of vitaminen leidt tot overdosering.

Dr. Marleen Finoulst is hoofdredacteur Gezondheid en Wetenschap (ZoekGezond.be) en staflid Belgisch Centrum voor Evidence-Based Medicine (Cebam.be)

Datum:

16 Juni 2023.

Verloop:

Welkom vanaf 19:30.

Aanvang lezing: 20:00

Einde: omstreeks 21:30

Plaats:

De Corridor

Olmenlaan

Wetteren

Hou er rekening mee dat er in de Olmenlaan – waar zich de Corridor bevindt – parkeerverbod is?

Parkeren kan langs de Massemsesteenweg, of nog makkelijker: op de parking van de Carrefour, Zuidlaan 115, Wetteren. Vandaar is het enkele minuten wandelen.

Wie met de trein komt: ca. 7 minuten wandelen vanaf het station van Wetteren.

Inkom:

7€ in vvk voor niet-leden. (9€ aan de kassa)

Gratis voor leden FLDC en studenten.

Inschrijving:

Registratie van leden FLDC en studenten kan met een mailtje naar fondsluciendeconinck@gmail.com

Niet-leden kunnen vooraf een ticket kopen via de site van De Corridor: https://www.decorridor.be/event/dr-marleen-finoulst-over-voedingssupplementen/

Darwinlezing 08/02/23: Evolutie na Darwin – Prof. dr. Koen Martens

Posted on by
Beantwoorden

Op 12 februari vieren we overal ter wereld Darwindag: de geboortedag van Charles Darwin. Samen met het VC Geuzenhuis organiseert het Fonds Lucien De Coninck daarom op woensdag 08.02.2023 een lezing:

EVOLUTIE NA DARWIN 

Toen On the Origin of Species  verscheen in 1859, werd Charles Darwin in één klap wereldberoemd. Na zijn dood deemsterde zijn voornaamste bijdrage, namelijk evolutie door natuurlijke selectie, grotendeels weg, ten voordele van de mutatietheorie.

In het midden van de twintigste eeuw werd dan de zogenaamde ‘Moderne Synthese’ van de evolutietheorie geformuleerd, ook Neodarwinisme genoemd, waarin Darwins natuurlijke selectie opnieuw prominent figureerde. De Moderne Synthese oppert dat alle evolutie gradueel is (geleidelijk, zonder bokkensprongen) en dat alle kenmerken, zoals bijvoorbeeld de lange giraffennek, door selectie is ontstaan, door survival of the fittest.

Sinds dan zijn er verschillende nieuwe hypothesen geformuleerd, meestal aanvullend op de moderne synthese, niet per se als aanval op. Het is immers niet verwonderlijk dat latere generaties evolutiebiologen verder onderzoek doen en zo ons begrip van de evolutionaire mechanismen vergroten.

Helaas worden discussies binnen de evolutiebiologie al jaar en dag aangegrepen door de verschillende creationistische scholen om de evolutietheorie in vraag te stellen: ‘zelfs de biologen zijn het onder elkaar niet eens!’ Een misleidende interpretatie, want alle ernstige biologen aanvaarden evolutie als een feit en zien de Moderne Synthese mechanismen als fundamentele processen.

Maar zonder meningsverschillen geen discussie, en zonder discussie geen vooruitgang in de wetenschap!

Tijdens zijn lezing zal Prof. Koen Martens enkele van de nieuwe, aanvullende inzichten toelichten (o.a. symbiogenese, de larvale transfer theorie en heterochronie, om er maar enkele te noemen). 

Koen Martens is Hoofd van het Onderzoek aan het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen. Hij is ook gastprofessor aan de Universiteit Gent en aan de Federale Universiteit van Maringa (Brazilië). Koen is een evolutionair bioloog die vanuit de taxonomische studies van ostracoden (mosselkreeftjes) onderzoek doet naar de evolutie van aseksuele voortplanting, alsook naar soortvorming in oude meren, zoals het Baikal- en het Tanganyika-meer.

Datum:

8 februari 2023.

Verloop:

Welkom vanaf 19:30.

Aanvang lezing: 20:00

Einde: omstreeks 21:00

Daarna kan nog nagepraat worden met een drankje.

Plaats:

VC Geuzenhuis (Zuilenzaal)

Kantienberg 9

9000 Gent

Inkom:

5€ voor niet-leden.

Gratis voor leden FLDC en studenten.

Inschrijving:

Graag vooraf inschrijven via het formulier op de site van het VC Geuzenhuis: Inschrijven